Güneydoğu Anadolu'nun önemli bir kenti olan Diyarbakır'da bulunan tarihi Amida Höyük'te yürütülen kazılarda, Osmanlı Devleti dönemine ait çarpıcı bir buluntu ortaya çıkarıldı. Çanakkale savaşlarında yer alan şehit veya gazilere verilen nadir bir rozet, yüzyıllar sonra gün yüzüne çıkarıldı. Bu keşif, bölgenin zengin tarihi mirasına ve Osmanlı Devleti'nin geniş coğrafyaya yayılan etkilerine ışık tutuyor. Kazı çalışmaları, şehrin tarihi dokusunun derinliklerine inerek, geçmişin gizemlerini günümüze taşımaya devam ediyor. Buluntuların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için titiz çalışmalar yürütülüyor. Ayrıca, bu buluntuların Diyarbakır'ın tarihini ve Osmanlı Devleti'nin Çanakkale Savaşı'ndaki rolünü daha iyi anlamamıza yardımcı olacağı düşünülüyor.
Tarihi Amida Höyük'te Önemli Keşif
UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan İçkale Müze Kompleksi'ndeki Amida Höyük, yaklaşık 10 bin yıldır kesintisiz yerleşime ev sahipliği yapmıştır. Bölgede 2018 yılından beri süren kazı çalışmaları, Diyarbakır'ın tarih öncesi dönemlerden günümüze uzanan zengin tarihini ortaya koymaktadır. Bu kapsamlı kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle, üniversite akademisyenleri tarafından yürütülmektedir. Kazı ekibi, bu süreçte çok sayıda tarihi kalıntı ortaya çıkarmıştır. Çanakkale Savaşı rozeti, bu önemli buluntular arasında belki de en dikkat çekicisi olmuştur. Bulunan kalıntılar, bölgenin tarihini yeniden yazmak ve geçmiş ile gelecek arasında köprü kurmak adına önem taşımaktadır.
Çanakkale Savaşı Rozeti'nin Özellikleri
4.2 santimetre boyunda, 2.7 santimetre genişliğinde ve 6 gram ağırlığındaki rozet, Çanakkale Boğazı'nda savaşan askerleri tasvir etmektedir. Rozetin ön yüzünde, silahlı iki asker ve gökyüzünde ay-yıldız sembolü bulunmaktadır. Arka yüzünde ise "Çanakkale Savaşı Yadigarı" ibaresi ile birlikte, düşmanın Çanakkale'ye saldırdığı ve çekildiği tarihler (3 Kasım 1914 ve 3 Ocak 1916) yer almaktadır. Bu özgün rozetin, piyasada çok az örneğinin bulunması, buluntunun önemini daha da artırmaktadır. Rozet, Diyarbakır'ın Çanakkale Savaşı'na verdiği desteği ve şehrin bu savaştaki rolünü gözler önüne sermektedir. Ayrıca bulunan diğer 1. Dünya Savaşı kalıntıları da bu önemi pekiştirmektedir.
Diyarbakır'ın Çanakkale'ye Olan Bağlantısı
Bu keşif, Diyarbakır'ın Çanakkale Savaşı'nda oynadığı rolü ve Osmanlı Devleti'nin farklı bölgelerinden gelen desteği daha iyi anlamamızı sağlamaktadır. Dicle Üniversitesi akademisyenlerinin yaptığı çalışmalar, Diyarbakır'ın Çanakkale cephesine verdiği desteği ve bu desteğin önemini daha detaylı ortaya koymaktadır. Bulunan 782 el bombası ve rozet gibi buluntular bu desteğin kanıtı niteliğindedir. Kazı çalışmalarının devam etmesiyle birlikte daha birçok önemli buluntunun ortaya çıkması bekleniyor. Bu buluntular, tarihin derinliklerine inerek geçmişle gelecek arasında bir köprü kurmayı amaçlamaktadır.